Một bé gái đã trở thành siêu anh hùng vào tháng 3 năm nay khi bà của bé bị ốm và Olha Tserklevich, 8 tuổi, nhận ra các triệu chứng đột quỵ. Câu chuyện của họ có một kết thúc có hậu nhờ một sáng kiến giáo dục đột quỵ toàn cầu từng đoạt giải thưởng được thiết kế cho kết quả chính xác này.
Lúc đó là 2 giờ chiều ngày Thứ Tư 3 tháng 3 năm 2021, và bé Olha Tserklevich, 8 tuổi vừa đi học về. Sau bữa trưa với món khoai tây chiên, món khoái khẩu của Olha, bé và bà của mình là bà Svitlana Ivanivna Tserklevich, 71 tuổi, đang dành buổi chiều cùng nhau trong khi bố mẹ Olha đang sơn lại nhà bếp trong căn hộ của gia đình trên phố Naukova ở Lviv.
Lviv là thành phố lớn nhất ở miền tây Ukraine và là trung tâm văn hóa chính của khu vực. Với những con đường rải sỏi trải dài, hai bên đường là những quán cà phê thơm lừng và những chiếc xe buýt điện chạy qua thành phố, nơi đây mang tất cả nét quyến rũ Trung Âu của Praha trước khi du khách đặt chân đến. Tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của nó thể hiện qua sự mọc lên của các tòa nhà chung cư cao tầng hiện đại ở quận Frankivskiy, được đặt theo tên của nhà thơ Ivan Franko, tác giả tập thơ hiện đại đầu tiên bằng tiếng Ukraina.
Chính nơi đây, một sự kiện thay đổi cuộc đời sắp xảy ra với gia đình Tserklevich.
Olha có nghĩa là “phước lành”, và Olha Tserklevich được sinh ra sau anh trai mình 20 năm, thực sự là một phước lành đối với bà Svitlana. Hai bà cháu dành hàng giờ bên nhau, chơi domino, cờ vua và trốn tìm, giấu đồ chơi của Olha khắp căn hộ. Nhưng trong trò chơi domino chiều nay, Olha nhận thấy có điều gì đó kỳ lạ đối với bà của mình. Mặt bà Svitlana bị xệ một bên. Bà không thể nhặt quân cờ bằng tay trái và khi Olha hỏi có chuyện gì, bà mấp máy môi nhưng không thể nói thành lời.
Mặt bà bị cong vẹo, một cánh tay yếu và bà không nói được”, cô bé 8 tuổi kể với một phóng viên của BBC say đó.
Olha ngay lập tức nhớ ra một bộ phim hoạt hình mà bé đã xem ở trường. Giáo viên của bé tại trường Lyceum 66 là cô Olga Tarasko đã cho cả lớp xem một bộ phim hoạt hình ngắn về một cậu bé siêu anh hùng tên là Timmy và ông bà siêu anh hùng của cậu. Trong bộ phim dài hai phút mà Olha thích thú đến mức đã xem đi xem lại đến ba lần và thuộc hết câu chuyện, ông của Timmy đột nhiên đổ bệnh với những triệu chứng giống như của bà Olha.
Cậu bé đặt đầu ông mình lên gối và gọi số 103”, Olha nói. “Một chiếc xe cấp cứu đến và khi cậu bé gặp lại ông nội thì ông đã khỏe mạnh và vui vẻ. Cháu nhớ hết câu chuyện đó”.
Olha không chỉ nhận ra các triệu chứng của đột quỵ, bé còn hiểu tầm quan trọng của việc hành động nhanh. Bé chạy vào bếp để báo cho cha mẹ và gọi đến dịch vụ cấp cứu địa phương ngay lập tức.
“Gia đình tôi thật may mắn”, con dâu của bà Svitlana, người cũng tên là Olha, nói. Thông thường dịch vụ cấp cứu ở thành phố Lviv có thể mất đến một giờ mới tới nơi, nhưng vào dịp này, xe cấp cứu đã đến Phố Naukova trong vòng 10 phút sau khi nhận được cuộc gọi của họ. Bà Svitlana được đưa đến bệnh viện cấp cứu cách đó 12 km và chụp MRI trước khi điều trị tại Bệnh viện Quân đội Lviv.
Sau 6 ngày nằm viện, bà của Olha đã khỏe lại và tiếp tục dưỡng bệnh tại nhà.
Bộ phim hoạt hình mà Olha đã xem ở trường là một phần của chiến dịch nâng cao nhận thức về đột quỵ độc đáo dành cho trẻ em từ 5 đến 9 tuổi. Chiến dịch FAST Heroes do Angels Initiative phối hợp với Đại học Macedonia tiến hành nhằm nâng cao nhận thức về các triệu chứng đột quỵ và sự cần thiết phải hành động nhanh chóng để cứu sống bệnh nhân. Chiến lược độc đáo của nó là tiếp cận những người lớn tuổi có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bởi đột quỵ nhưng ít tiếp xúc với các phương tiện kỹ thuật số, bằng cách dùng các cháu của họ như một phương tiện giáo dục.
Trong chương trình kéo dài 5 tuần tại các trường học, mỗi trẻ được giao nhiệm vụ giáo dục ít nhất hai ông bà của mình, lấy cảm hứng từ một nhân vật hoạt hình hấp dẫn là Timmy, người trở thành một người anh hùng FAST bằng cách học cách đánh bại Evil Clot và cứu sống ông của mình.
Chương trình tận dụng mối quan hệ giữa trẻ em và ông bà đã già của mình và dựa vào quá trình học tập thông qua
các tài liệu như áp phích, mặt nạ và các nhiệm vụ để truyền tải thông điệp đến các bậc cha mẹ. Việc học tập từ xa tại nhà do hậu quả của đại dịch Covid đã khiến nhiều bậc cha mẹ tiếp xúc với FAST Heroes hơn, và một cuộc khảo sát gần đây với 4.000 phụ huynh cho thấy mức tăng tương đối 74% về kiến thức về đột quỵ và số ca cấp cứu phù hợp ngay sau chiến dịch, và một mức tăng tương đối 72% trong vòng 6 tháng sau khi chiến dịch kết thúc.
Chiến dịch FAST Heroes được bắt đầu cách đây hai năm và vẫn đang được thực hiện, được bản địa hóa cho số điện thoại cấp cứu và ngôn ngữ ở 17 quốc gia bao gồm Nga, Slovakia, Hungary, Bulgaria, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Brazil, đồng thời vươn xa tới Canada, Iceland và Nam Phi . Ở Ukraine, hơn 600 trường học đã đăng ký và hơn 20.000 đã được giáo dục về phòng chống đột quỵ như Olha.
Trong căn hộ của nhà Tserklevich trên phố Naukova, Olha đã trang trí giường của bà mình bằng những con búp bê bằng giấy do bé tự làm. Bé rất hào hứng khi được cô giáo Olga Tarasko chia sẻ tin tức thu được từ lớp học rằng một siêu anh hùng mới sắp gia nhập gia đình FAST Heroes.
"Đó là một bạn gái tên là Vika", Olha nói với vẻ hài lòng.
Bởi như Olha Tserklevich và bà của bé biết, các bé gái cũng là siêu nhân.
