Ở Mexico, phần lớn nạn nhân đột quỵ đến bệnh viện ở thời điểm nằm ngoài khoảng thời gian trị liệu. Đối với một nhà nghiên cứu thần kinh can thiệp tiên phong có ý định tái lập phương pháp điều trị đột quỵ ở đất nước của bà, một giải pháp nằm ở việc mở rộng khoảng thời gian này hơn.
Ở Thành phố Mexico vào sáng ngày 30 tháng 10 năm 2021, một nhóm người đi bộ vẫy biểu ngữ khởi hành từ Estela de Luz, đài kỷ niệm giống như chiếc bánh quế kỷ niệm Mexico độc lập khỏi sự cai trị của Tây Ban Nha, theo con đường của El Ángel, cột chiến thắng được dựng lên dọc theo Paseo de la Reforma với mục đích không thay đổi của 100 năm trước đó. Nhiều người trong số những người đi bộ dùng khăn trùm che một bàn chân, một cánh tay và một phần khuôn mặt của họ – không phải để phản đối mà là để thể hiện sự đoàn kết đồng lòng với các nạn nhân đột quỵ, những trang phục này này mô phỏng di chứng của đột quỵ.
Dẫn đầu cuộc đi bộ đó là người tổ chức, bác sĩ Ramiro Lopez cùng với bác sĩ Dulce Bonifacio, một trong số ít các bác sĩ chuyên khoa thần kinh can thiệp ở Mexico, những người có khả năng loại bỏ cục máu đông khỏi động mạch của bệnh nhân thông qua thủ thuật lấy bỏ cục nghẽn mạch nội mạch. Ở tuyến đầu là đặc tính công việc thứ hai của bác sĩ Bonifacio, người sáng lập và là điều phối viên của ResISSSTE Cerebro, một mạng lưới tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều trị và chuyển bệnh nhân đột quỵ và ngoài ra, bác sĩ này còn điều hành một chương trình nội trú tại bệnh viện của bà để đào tạo thêm các bác sĩ về thần kinh can thiệp.
Thật khó tin rằng chỉ hơn ba năm đã trôi qua kể từ khi bà đến Thành phố Mexico với ý định viết lại kịch bản điều trị đột quỵ ở Mexico.
Thành phố Mexico là nơi bác sĩ Bonifacio được đào tạo về thần kinh can thiệp, một hành trình kéo dài tám năm bắt đầu khi, khi còn là một người mẹ trẻ ở tuổi 25, với nét mực chưa khô trên tấm cấp đầu tiên trong ngành y khoa, bà quyết định rằng đây là cách bà sẽ tác động đến mạng sống của bệnh nhân và cho họ một cơ hội sống. Sau sáu năm làm việc cật lực tại các bệnh viện có nguồn lực hạn chế ở quê hương Veracruz, bà trở lại thành phố đông dân thứ 10 trên thế giới, gia nhập Centro Medico Nacional 20 de Noviembre, một bệnh viện công có tên kỷ niệm sự khởi đầu của Cách mạng Mexico.
Bác sĩ Bonifacio đã đến, với các kế hoạch, cho một cuộc cách mạng của riêng mình.
Một mạng lưới cứu mạng sống
Centro Medico Nacional 20 de Noviembre là một bệnh viện phục vụ chủ yếu cho các nhân viên chính phủ liên bang – các giáo viên, cảnh sát và công chức, những người này được nhận bảo hiểm y tế và các dịch vụ xã hội khác từ Mexican State Employees’ Social Security and Social Services Institute (Viện Dịch vụ Xã hội và An sinh Xã hội của Nhân viên Nhà nước Mexico), viết tắt là ISSSTE, và trong đó bác sĩ Lopez là giám đốc y khoa. Từ năm 2015 đến năm 2020, Viện này đã đăng ký xuất viện 22.000 bệnh nhân do tai biến mạch máu não, một con số phản ánh gánh nặng của đột quỵ ở Mexico, nơi mà đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật, ảnh hưởng đến 18,2 trên 1000 người trên 60 tuổi.
Nhưng trong năm trước khi bác sĩ Bonifacio đến, Centro Medico Nacional 20 de Noviembre chỉ điều trị cho hai bệnh nhân bằng tiêu sợi huyết.
Bác sĩ Bonifacio đã thêm các chữ cái R-e-s vào trước ISSSTE và sau từ tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là não và với sự hỗ trợ của Angels Initiative, bắt đầu tuyển chọn các bệnh viện cho một mạng lưới phục vụ chuyên môn về tổ chức và điều trị đột quỵ, thực hiện các chiến lược làm giảm việc trì hoãn điều trị và trì hoãn chuyển viện và kết nối các bệnh viện với 20 de Noviembre, nơi sử dụng phần mềm RAPID để xác định các quyết định tối ưu hóa điều trị ở mô não có thể cứu vãn cho những bệnh nhân đến bệnh viện quá sáu tiếng sau khi có triệu chứng.
Trong vòng hai năm đầu tiên, các bệnh viện trong mạng lưới ResISSSTE Cerebro đã điều trị cho 200 bệnh nhân đột quỵ và vào năm 2021, con số này đã tăng lên 170, trong đó ít nhất một bệnh nhân có một câu chuyện phi thường để chia sẻ.
Câu chuyện của bệnh nhân thứ bảy
Việc bệnh nhân này có thể kể câu chuyện của mình là bằng chứng cho thành công đầu tiên của bác sĩ Bonifacio trong việc thực hiện tiêu sợi huyết và các thủ thuật lấy bỏ cục nghẽn mạch trong khoảng thời gian đã được kéo dài.
Trong số 170 bệnh nhân tham gia chương trình ResISSSTE từ tháng 3 đến tháng 10 năm 2021, 100 bệnh nhân được chuyển đến Centro Medico Nacional 20 de Noviembre; 89 người có chẩn đoán là đột quỵ cấp tính và 28 người được điều trị bằng tiêu sợi huyết, cho tỷ lệ tiêu sợi huyết là 21%.
Bốn mươi chín bệnh nhân được chụp CT (cắt lớp vi tính) tưới máu não. Trong số này, chín người được phát hiện bị tắc mạch máu lớn và đã được xem xét về thủ thuật lấy bỏ cục nghẽn mạch. Bảy người đã đến trong khoảng thời gian được kéo dài; sau khi thực hiện thủ thuật lấy bỏ cục nghẽn mạch, sáu trong số những người đến muộn có điểm số Rankin sửa đổi là 2, điều đó cho thấy rằng họ phần lớn có thể tiếp tục cuộc sống trước đột quỵ chỉ với một khuyết tật nhẹ. Bệnh nhân thứ bảy là một vấn đề khác.
Các triệu chứng đột quỵ của nam giới 36 tuổi này bắt đầu lúc 2 giờ 20 phút chiều ngày hôm trước. Anh ấy đến một bệnh viện ngoài chương trình ResISSSTE lúc 5 giờ 30 phút chiều và được chuyển đến một bệnh viện trong mạng lưới lúc 10 giờ sáng hôm sau. Vào thời điểm anh ấy đến 20 de Noviembre, 23 giờ đã trôi qua kể từ khi triệu chứng bắt đầu. Điểm NIHSS của anh ấy là 11.
Chẩn đoán hình ảnh nâng cao xác nhận bệnh nhân là một ứng cử viên cho việc thực hiện thủ thuật lấy bỏ cục nghẽn mạch, sau đó, điểm NIHSS của anh ấy giảm thành 4, điều đó cho thấy khả năng hồi phục tốt là rất cao.
Dũng cảm và kháng cự
Bác sĩ Bonifacio nói rằng mạng lưới đó đang phát triển và hoạt động nhưng rất chậm. Dịch vụ xe cấp cứu đang chịu nhiều áp lực, nhận thức của cộng đồng vẫn còn thấp và chỉ có 17% số bệnh nhân đột quỵ đến trong vòng 3 giờ sau khi có triệu chứng. Chương trình cần có sự hỗ trợ của chính phủ để nhân rộng mạng lưới đó ở các vùng khác của đất nước và các mạng lưới mới cần có nhiều chuyên gia hơn trong lĩnh vực thần kinh can thiệp. Cuối cùng, bác sĩ Bonifacio đã thiết lập một chương trình nội trú tại bệnh viện của bà, từ đó
có ba bác sĩ thần kinh can thiệp mới được đào tạo chuyên sâu sẽ tốt nghiệp vào năm 2022. Các cư dân cũng hỗ trợ cơ sở dữ liệu nơi mà tất cả các bệnh nhân trong mạng lưới đó được đăng ký. Mục đích là để công bố kết quả.
Bác sĩ Bonifacio nói rằng công việc càng cật lực càng bổ ích, nhưng khi bà gặp phải những trở ngại dường như không thể vượt qua, từ ResISSSTE và sự ám chỉ tới “kháng cự” (tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là “kháng cự”) đã củng cố lòng quyết tâm của bà.
“Đó là một cái tên hay cho tổ chức này”, bà nói. Suy cho cùng, mọi cuộc cách mạng đều bắt đầu bằng sự kháng cự.
